Reke, jezera, česme, stubline

Ribnicko jezero

Č e s m e
Zlatibor obiluje kvalitetnim pijaćim vodama od kojih su neke najbolje u Srbiji.
Kulaševac, izvor najbolje zlatiborske vode, dao je ime i samom mestu koje se prostire na bogatim pašnjacima Obudovice. Krajem prošlog veka ovo mesto je bilo poznato po jednoj jedinoj građevini - čardaku Jovana Mićića. Tu je rujanski serdar sa porodicom i prijateljima provodio mirisna zlatiborska leta, a najčešći gost u njegovom letnjikovcu bio je knez Miloš Obrenović.
        
R e k e
Zlatiborski plato ima nagib prema severu i severozapadu, što je uslovilo da sva voda odlazi u Crno More, Drinom, Đetinjom i Moravicom. Reke i potoci su bogati raznim vrstama ribe: klenom, krkušom, pastrmkom, mladicom i lipljanom.
Južnim delom Zlatibora teče snažna reka Uvac sa dubokim koritom i veoma lepim kanjonima. Njegove pritoke su: Šupljica u Negbini, Rasnički potok u Rasnici, Dobroselički i saranski potok u Dobroselici i Tisovica kod Ojkovice. Voda Uvca otiče u Lim a zatim u Drinu.
Ispod severozapadnih ogranaka Murtenice, iz Carevog Polja izvire Crni Rzav i teče centralnim delom zlatiborske visoravni. Na pojedinim delovima ima veoma lepih i interesantnih kanjona. Pritoke su mu: Ribnica, Obudovica, Bele Vode, Jablanička reka. Sastaje se sa Belim Rzavom i pravi Rzav koji se uliva u Drinu.
U severnom delu Zlatibora osim Sušice koja je dobila ime po tome što preko leta njena voda nestaje u krečnjaku, većih reka nema. Ona izvire ispod Grude i uliva se u Đetinju. Najveće pritoke su: Džambića potok, Grabovica i Kriva Reka, Prijanski potok i Balašica.
Veliki Rzav teče istočnom granicom Zlatibora. Pritoke su mu: Bela Reka, Ljubišnica, Katušnica sa pritokama Rakovičkim i Gostiljskim potokom (na kome se nalazi i vodopad sa slike, lociran iza fudbalskog terena u Gostilju) i Pristavica sa Ponorom.

     
K r a lj e v a  č e s m a

Godine 1893. još jedan visoki gost, kralj Aleksandar I Obrenović, stiže na Kulaševac. Mnogi zapisi potvrđuju da je to po svemu bio izuzetan događaj. Suverenu je bio priređen doček koji se pamti. U ime Zlatiboraca, predsednik čajetinske opštine Petar Mićić održa zdravicu i zamoli vladara da dopusti da se voda Kulaševac od tada zove Kraljeva Voda "te da taj nepresušni izvor bude večiti spomen dolaska kraljevog na Zlatibor". Tako Kulaševac dobi novo ime, a kralj podiže česmu na čijoj ploči beše uklesano: "Kralj Aleksandar I, 20. avgusta 1893."
Godine 1931. Kraljeva Voda (današnje naselje Zlatibor) je dobila vodovod tako što je voda sa česme Đurkovac i česme koju je podigao Kralj Aleksandar pumpama izvedena u rezervoar.
Pored Đurkovca i Kraljeve Vode najzdravije i najhladnije su Hajdučka česma i Hajdučica u Murtenici, Zaugline pod Čigotom, Jovanova voda u Alinom Potoku, Dunjića vrelo u Stublu, Pašića vrelo u Čajetini, Oko, Đurovića česma na Torniku, Ćirovića česma u Mušvetama, Bukvića vrelo u Zovi i Stublina na Vranjevini.

"Zlatibor u prošlosti" Milisav R. Đenić

J e z e r a

Na Zlatiboru postoje dva veštačka jezera.
Veće jezero je u Ribnici, na reci Crni Rzav. Zahvata površinu oko 10 kvadratnih kilometara. Bogato je raznim vrstama ribe: klen, krkuša, pastrmka, šaran, linjak i som.
U samom centru turističkog naselja Zlatibor nalazi se manje jezero, napravljeno za turističke potrebe. Okruženo je prijatnim stazama za šetanje, klupicama za odmor gostiju i sadržajima za zabavu na vodi.

S t u b l i n e

Često ćete šetajući Zlatiborom naići na šuplje stablo ukopano u zemlju prepuno čiste izvorske vode. Ovakvi izvori su u narodu poznati kao stubline. Na dnu stubline (obično od bukovog stabla) nalazi se sitno kamenje koje služi za filtriranje vode. Pored stubline se najčešće nalaze dva kamena koja služe za oslonac dok se pije.

Jezero u centru turistickog dela Zlatibora(foto: Miroslav Vesovic)
Ribnicko jezero (foto: Miroslav Vesovic)
Kako se pije sa stubline (foto: Miroslav Vesovic)
Stublina na Vodicama (foto: Miroslav Vesovic)